Na przełomie kwietnia i maja zaleca się rozpocząć działania mające na celu ograniczenie populacji szrotówka kasztanowcowiaczka. Miasto Wałcz przyłączyło się do walki ze tym szkodnikiem. Zaczęliśmy od alei kasztanowej nad jeziorem Raduń. Jakie metody zwalczania szrotówka są najskuteczniejsze?
Szrotówek kasztanowcowiaczek, czyli mały przybysz z Bałkanów.
Szrotówek kasztanowcowiaczek (Cameraria ohridella) jest gatunkiem owada, który zaliczany jest do motyli kibitnikowatych (Gracillariidae).
Najprawdopodobniej szrotówek pochodzi z Bałkanów. W latach 80-tych ubiegłego wieku jego inwazję zaobserwowano w Macedonii, potem w Austrii, a dzisiaj obecny jest w większości krajów Europy.
Szrotówek kasztanowcowiaczek jest groźnym szkodnikiem kasztanowca białego, inaczej zwyczajnego, pospolitego (Aesculus hippocastanum L.). Również może żerować na kasztanowcu krwistym, żółtym i czerwonym oraz w przypadku braku głównego źródła pokarmu na innych drzewach – klonach, jaworach.
Cykl rozwojowy szrotówka.
Szrotówek jest owadem wielopokoleniowym. Jego cykl rozwojowy trwa około 6-9 tygodni. Na terenie Polski najczęściej w ciągu roku rozwijają się 3 pokolenia. Poczwarki szrotówka zimują w opadłych liściach i w glebie. Na przełomie kwietnia i maja ma miejsce pierwszy wylot motyli z poczwarek. Następnie motyle składają jaja na liściach drzew. Z jaj wykluwają się larwy – gąsienice, które powodują nieodwracalne szkody w liściach (szybkie usychanie i ich opadanie). Ich żerowiska określane są jako miny i znajdują się wewnątrz blaszki liściowej. W kolejnym stadium cyklu dochodzi do przepoczwarzenia się gąsienic. Poczwarki mogą przeobrazić się w nowe pokolenie owadów dorosłych tj. motyli jeszcze tego samego roku lub przezimować. W stadium poczwarki szrotówek może przetrwać przez kilka lat.
Jak wygląda szrotówek?
Dorosłe owady to niewielkie motyle o długości od 2,8 mm do 3,8 mm w kolorze brązowo-złocistym z czarno-białymi paskami. Poczwarki szrotówka mają kolor brązowy, natomiast gąsienice są półprzezroczyste, żółtawe.
Miny szrotówka na liściach kasztanowca tworzą charakterystyczne żółto-brązowe plamy, które można zauważyć od połowy maja. Jeden liść może zawierać nawet 300 min.
Jakie szkody wyrządza szrotówek?
Uszkodzone przez szrotówka liście brązowieją i opadają już latem. Wtedy drzewo często zaczyna wypuszczać jesienią nowe pędy wiosenne i ponownie kwitnąć, co może prowadzić do jego przemarzania w trakcie sezonu zimowego.
Zaatakowane przez szrotówka drzewa są osłabione i bardziej podatne na inne choroby, na przykład czekoladową plamistość liści spowodowaną przez grzyby z gatunku Guignardia aesculi. Kasztanowiec może przestać owocować lub kasztany bywają mniejsze.
Zwalczanie szrotówka.
Obecnie do dyspozycji jest kilka metod zwalczania szrotówka, które pozwalają na uzyskanie bardzo dobrych efektów. Jaką ochrona kasztanowców przed szrotówkiem stosujemy w Wałczu?
Grabienie liści - działania profilaktyczne takie jak grabienie oraz utylizowaniu opadłych liści, w których znajdują się jego poczwarki, skutecznie ogranicza populację szrotówka.
Opaski lepowe - umieszczane na pniach opaski lepowe są efektywne zarówno przeciwko motylom samca, jak i samicy szrotówka. Ze względu na owady zapylające zdecydowaliśmy się na zastosowanie opaski w kolorze czarnym, która nie wabi zapylaczy w przeciwieństwie do opasek żółtych.
Dyspenser feromonowy – dla zwiększenia skuteczności opasek lepowych umieściliśmy na każdym drzewie koszyczek z dyspenserem feromonowym wabiącym samce szrotówka.
Podsumowując, obecnie nie ma całkowicie skutecznej metody walki ze szrotówkiem, lecz poprzez wykorzystanie kombinacji kilku metod możemy wpłynąć na spowolnienie przyrostu populacji szkodnika. Będziemy sukcesywnie wdrażać ochronę kasztanowców w innych częściach miasta. Po zakończeniu trwającego okresu wegetacyjnego ocenimy skuteczność zastosowanych rozwiązań.
Źródło informacji: M. Kamiński, Wydział Zagospodarowania Przestrzennego i Środowiska
